نکاتی از استاد بهرامی1 (ویرایش پست قبلی)

محتوای این پست عباراتی چند از دروس معارف اخلاقی حوزه دانشجویی شریفه. استاد این درس حجت الاسلام بهرامی هستن. قبلاً خلاصه ای از جلسه اولش رو براتون گذاشتم. عزیزی نکاتی رو در مورد قالب ارائه این پست مطرح کردند. بنده هم متن رو اصلاح کردم و نتیجه شد سطور زیر. از نظرات دوستان بهره مند میشویم با ذکر یک صلوات!  

 

بِسمِ اللهِ الرَّحمَنِ الرَّحیمِ* وَالعَصرِ* إِنَّ الْإِنسَانَ لَفِی خُسْرٍ

حتماً انسان، در کاستی است. جنسِ انسان، این‌طوری است. اما کاستی در چه چیز؟ خدای متعال در این قَسَم پای زمان را پیش می‌کِشد پس احتمالا کاستی ما مربوط به زمان می شود.

ما اگر فقط به زمان و گذر آن توجه کنیم، خیلی روشن است که انسان در کاستی است. شما شخصی را فرض کنید که در این دنیا ۹۰ سال عمر برایش نوشته شده است؛ یک سال که می‎گذرد، یک سال از عمرش کم شده، بعد از دو سال، دو سال کم شده است. خودِ کلمه‌ی «خسر» یا مترادف‌های آن، به همین معنا است؛ وقتی سرمایه‎ای باشد و وقتی این سرمایه کم بشود، می‎گویند رو به کاستی است.

اما ما چه جور با این مسئله کنار آمدیم؟ ما این واقعیت را که قرآن می‌فرماید انسان در کاستی است، نمی‌توانیم تحمل‌کنیم. پس چطور در زندگی خیلی نَرم با این موضوع برخورد می کنیم؟ شاید ریشه‌های مختلف دارد، ولی ۲ تا را ما اینجا آورده ایم:

۱. تغافل: انسان به خیلی چیزها خودش را سرگرم کرده که او را تصنّعی از این نگرانی بیرون برده است، نه این‎که مطلب را حل کرده، بلکه تصنّعی از این موضوع بیرون برده است. مثلا، می‌رویم در وادی افزایش ثروت، این سرگرم شدن به این افزایش ثروت، ما را تصنّعی از این فضا بیرون برده است. انگار این افزایش ثروت را افزایش خودمان می‎دانیم.

۲. ناامیدی: شاید مطلبِ مهم‌تر، این است که ما به یک معنا گاهی نااُمید می‌شویم از این‎که جلوی این کاستی را بگیریم؛ یعنی در محاسبات معمولِ بَشَری وقتی این موضوع را بررسی می‎کنیم می‎بینیم گویا گریزی از این کاستی و تمام شدن، نیست؛ بااین‌حال اصلاً وجودِ ما این را نمی‎پذیرد. هزار بار هم که به ما بگویند گریزی نیست ما قبول نمی‌کنیم. ولی صحنه را که نگاه می‌کنیم می‌بینیم گویا راهِ برون‎رفت از این مسئله وجود ندارد. مثل کسی که حکم اِعدامش را داده‌اند، داخلِ زندان هم برده‌اند، زنجیرش هم کرده‌اند و محافظ هم گذاشته‌اند. به ناچار با این واقعیت کنار می‎آید، نه این‎که او خواهانِ این واقعیت باشد یا خشنود از این واقعیت باشد. خب حالا ما در عالَمِ بشری در محاسبات عادی خودمان که نگاه می‌کنیم می‌بینیم هر کاری که بکنیم و هرچه بالا و پایین برویم گریزی از این کاستی نیست. وقتی انسان نااُمید شد گویا یک واقعیتِ تحمیلی بر انسان است که باید با آن کنار بیاید، یعنی باید به ناچار آن را بپذیرد. با همه‌ی تلخی و همه‌ی سنگینی که در این پذیرش وجود دارد...

با این ۲ آفت، گاهی انسان به بن‎بست می‌‎رسد؛ نه این‎که الزاماً آدم، کافر باشد، نه، گاهی مؤمن هم هست ولی به این نتیجه رسیده است که بن بست است و بعد هم با این نتیجه‎گیری، خودش را با خیلی محاسباتِ دیگر سرگرم می‎کند و چون جاهای دیگر سَرَش را گرم کرده، به این موضوعِ اساسی نمی‌پردازد...

ادامه دارد...